Thạc sĩ Dư Thị Luyến
Khoa Khoa học cơ bản
Tóm tắt
Bài viết này muốn cung cấp kiến thức cơ bản của nội dung kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay cho sinh viên nhà trường tham khảo trong quá trình học và tập luyện môn Bóng chuyền . Kiến thức này sẽ giúp các em tiếp thu phần lý thuyết của kỹ thuật một cách dễ hiểu, để từ đó áp dụng vào tập luyện động tác kỹ thuật đạt hiệu quả nhanh và chính xác.
Hình 1. Kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay
1. Mở đầu
Bóng chuyền là một môn học bắt buộc trong học phần Giáo dục thể chất của Trường Đại học công nghiệp dệt may Hà Nội. Nội dung môn học gồm các kiến thức cơ bản nhất của môn Bóng chuyền như: Sơ lược lịch sử ra đời và phát triển môn Bóng chuyền trên Thế giới và Việt Nam; Tư thế chuẩn bị và di chuyển; Kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt; Kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay; Kỹ thuật phát bóng; Một số điều trong Luật thi đấu... Trong những nội dung trên thì kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay và kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt là hai kỹ thuật động tác đẹp và cơ bản nhất với sinh viên để có thể bắt đầu chơi Bóng chuyền. Nhìn chung để thực hiện được một động tác kỹ thuật Bóng chuyền thì đòi hỏi sinh viên phải hiểu được cả phần lý thuyết của kỹ thuật kết hợp với việc tập luyện một cách bài bản dưới sự hướng dẫn của giảng viên và hơn hết là bản thân sinh viên cần tập luyện một cách tự giác và chăm chỉ.
Trong phạm vi bài viết này, tác giả xin trình bày về một số kiến thức lý thuyết cơ bản của Kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay để sinh viên có thể tham khảo trong quá trình học tập tại trường, góp phần giúp sinh viên đạt được kết quả học tập như mong muốn.
2. Nội dung
2.1 Đặc điểm và tác dụng
Chuyền bóng thấp tay bằng hai tay là cách dùng mặt trong của hai cẳng tay để đỡ đón bóng, được sử dụng với những đường bóng có điểm rơi thấp từ ngực trở xuống.
Đặc điểm và tác dụng của chuyền bóng thấp tay bằng hai tay:
- Là kỹ thuật phòng thủ dùng chủ yếu để đỡ phát bóng, đỡ đập bóng.
- Đỡ được những đường bóng nhanh, mạnh, thấp và khó.
- Phạm vi khống chế rộng, đỡ được những đường bóng ở xa thân người.
- Diện tiếp xúc giữa tay với bóng rộng nhưng điểm tiếp xúc lại ít nên hạn chế được lỗi dính bóng.
- Cấu trúc kỹ thuật đơn giản, dễ tiếp thu và thực hiện.
2.2 Các giai đoạn của kỹ thuật
Kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay có 3 giai đoạn gồm: giai đoạn chuẩn bị (tư thế chuẩn bị), giai đoạn thực hiện động tác và kết thúc động tác.
2.2.1. Tư thế chuẩn bị
Người tập đứng ở tư thế trung bình thấp, hai chân rộng bằng vai (hoặc hơn vai), hoặc người tập đứng chân trước - chân sau, trọng tâm cơ thể dồn đều lên hai chân, hai tay co tự nhiên ở hai bên sườn, mắt quan sát quả bóng chuyền.
Hình 2. Tư thế chuẩn bị
2.2.2. Giai đoạn thực hiện động tác
Từ tư thế chuẩn bị, người tập quan sát, xác định chính xác điểm rơi của quả bóng và nhanh chóng di chuyển tới vị trí chuyền bóng.
Khi bóng đến ở tầm ngang bụng, cách thân người khoảng gần một cánh tay thì thực hiện đánh bóng. Lúc này, hai bàn tay đặt chéo lên nhau và nắm lại (hoặc bàn tay thuận bọc phía ngoài bàn tay không thuận) sao cho hai ngón tay cái song song kề với nhau. Hai tay duỗi thẳng đưa về trước. Sau đó, kết hợp chân đạp đất, duỗi khớp gối, nâng trọng tâm thân và hơi nâng tay. Hai tay chuyển động từ dưới lên, bóng tiếp xúc với 2/3 cẳng tay dưới tính từ cổ tay, thời điểm tốt nhất là tay hợp với mặt đất góc khoảng 30 độ.
Hình 3. Hình tay và tiếp xúc bóng
Khi bóng chạm tay thì gập cổ tay xuống để làm căng các nhóm cơ ở cẳng tay, đồng thời hóp bụng, giữ chắc bả vai, chắc khuỷu tay và lúc này hai tay tạo thành mặt phẳng thẳng, chắc với hai bàn tay nắm, ép chặt vào nhau. Lực chuyền bóng được phối hợp từ lực đạp đất của chân - duỗi gối, giữ chắc bả vai, chắc khuỷu tay tạo thành mặt phẳng tay thẳng chắc để chuyền bóng đi. Thân người hơi lao về phía trước, tiếp xúc ở dưới bóng và đánh bóng lên cao theo hướng đã định.
Hình 4. Quá trình chuyền bóng
Một số lưu ý trong quá trình chuyền bóng:
- Nếu bóng đến với lực nhẹ, vừa phải thì kết hợp đạp chân, nâng nhanh tay và góc độ hoạt động tay lớn hơn để chuyển bóng đi.
- Nếu bóng đến với lực mạnh và nhanh thì hạn chế nâng tay, lúc này người tập phải ghìm tay để bóng bật đi theo hướng chuyền đã định.
- Để chuyền bóng được tốt thì người tập nên tiếp xúc ở dưới quả bóng. Do đó tùy theo góc độ bay của quả bóng đến thì người tập sẽ điều chỉnh góc độ của tay đánh bóng cho phù hợp.
2.2.3. Kết thúc động tác
Sau khi bóng rời khỏi tay, người tập vẫn tiếp tục vươn người lên cao, tay vươn theo hướng trái bóng đi và cuối cùng dừng lại ở tầm vai. Sau đó nhanh chóng trở về tư thế chuẩn bị để thực hiện các động tác tiếp theo.
2.3. Một số lỗi sai cơ bản, nguyên nhân và cách khắc phục khi thực hiện kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay
Trong quá trình thực hiện kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay, người tập thường mắc một số lỗi sai, nguyên nhân và cách khắc phục như sau:
|
TT |
Một số lỗi sai |
Nguyên nhân |
Cách khắc phục |
|
1 |
Phán đoán điểm bóng rơi không tốt. |
Người tập di chuyển đến điểm rơi của bóng chậm, không kịp thời. |
Quan sát và nhận định điểm rơi của bóng chính xác kết hợp với các bước di chuyển hợp lý. |
|
2 |
Nắm tay trước khi di chuyển, tạo ra bước di chuyển thiếu linh hoạt và mất thời gian. |
Do thói quen tập sai hoặc do người tập chưa nắm vững kĩ thuật động tác. |
Người tập khi di chuyển thì chú ý không nắm tay, đến vị trí chuyền mới tạo hình tay. |
|
3 |
Sai hình tay |
Do hai tay đan vào nhau hoặc là nắm tay nhưng hai ngón tay cái đặt chồng lên nhau (mà không phải là song song) |
Xem lại kỹ thuật động tác và tập nhiều lần cách nắm tay đúng. |
|
4 |
Co khuỷu tay khi tiếp xúc bóng. |
Trong quá trình tiếp xúc bóng, người tập bị co khuỷu tay dẫn đến không chuyền được bóng. |
Tập nhiều lần mô phỏng động tác chuyền không bóng với hai tay thẳng chắc, không co khuỷu tay. |
|
5 |
Trong quá trình tiếp xúc bóng người tập dùng lực vai nhiều. |
Do người mới chơi bóng chuyền chưa nắm vững kỹ thuật động tác, còn thả lỏng vai khi đánh bóng. |
Người tập lưu ý trong quá trình tiếp xúc bóng cần thẳng tay, chắc bả vai. Lực đánh bóng kết hợp giữa chân đạp đất - duỗi khớp gối – hóp bụng – chắc bả vai – thẳng khuỷu tay. |
3. Kết luận
Với việc phân tích kỹ thuật chuyền bóng thấp tay bằng hai tay một cách chi tiết, súc tích ở trên hi vọng các em sinh viên nhà trường hiểu được kiến thức lý thuyết và vận dụng vào thực tế tập luyện một cách tự tin để đạt kết quả cao trong thời gian nhanh nhất.
Tài liệu tham khảo
1. Nguyễn Viết Minh (chủ biên) – Hồ Đắc Sơn, Giáo trình Bóng chuyền, NXB Đại học sư phạm, 2007.
2. Ủy ban TDTT, Luật Bóng chuyền, NXB TDTT, 2002.