Trần Đức Tiến
Đơn vị: Khoa Thiết kế sáng tạo
Email: Tientd@hict.edu.vn
TÓM TẮT
Trong bối cảnh chung của sự phát triển ngành dệt may, thời trang hiện nay việc ứng dụng công nghệ số vào thiết kế thời trang đã làm thay đổi hoàn toàn thiết kế thời trang truyền thống. Khác với thời trang truyền thống, thời trang kỹ thuật số chính là sản xuất số hóa giúp rút ngắn thời gian đưa “sản phẩm” ra thị trường, kéo theo một loạt các hao phí trong nhiều quy trình được loại bỏ. Quần áo kỹ thuật số không đòi hỏi nguyên phụ liệu có thực, không trải qua các công đoạn xử lý độc hại gây tác động đến môi trường, và cuối cùng, không bị vùi nén trong núi rác thải thời trang chờ được xử lý. Tất cả các việc như tạo phom dáng, kết cấu, kết hợp màu sắc, chất liệu vải, người mẫu… đều được thực hiện và mô phỏng bằng các phần mềm công nghệ như Optitex, Lectra, Gerber Clo 3D, Style 3D, Marvelous… Công nghệ này giúp rút ngắn quá trình thiết kế sản phẩm khoảng 1/3-1/5 thời gian làm mẫu thực.
Từ khóa: ( Công nghệ 3D, Công nghệ số trong thiết kế thời trang, AI trong TKTT… )
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm qua, dệt may Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ, kim ngạch xuất khẩu tăng đáng kể. Trước đây, hầu hết các doanh nghiệp chủ yếu là sản xuất gia công, giá trị gia tăng thấp. Trong chuỗi sản xuất ODM, OBM từ Xây dựng thương hiệu; Thiết kế; Nguồn cung cấp nguyên, phụ liệu; Cắt, may; Phân phối và marketing mỗi khâu đều có vị trí, vai trò riêng. Trong đó phát triển mẫu, dựng mẫu là một bước hết sức quan trọng trong quy trình thiết kế, cắt - may.
Việc ứng dụng công nghệ số vào thiết kế thời trang đã làm thay đổi hoàn toàn thiết kế thời trang truyền thống. Khác với thời trang truyền thống, thời trang kỹ thuật số chính là sản xuất số hóa giúp rút ngắn thời gian đưa “sản phẩm” ra thị trường, kéo theo một loạt các hao phí trong nhiều quy trình được loại bỏ. Quần áo kỹ thuật số không đòi hỏi nguyên phụ liệu có thực, không trải qua các công đoạn xử lý độc hại gây tác động đến môi trường, và cuối cùng, không bị vùi nén trong núi rác thải thời trang chờ được xử lý.
Quá trình phát triển mẫu, dựng mẫu theo phương pháp truyền thống cũng rất tốn kém. Với thiết kế thời trang kỹ thuật số, không qua giai đoạn phát triển mẫu, cắt, may thủ công. Từ phác thảo hình ảnh sẽ tạo ra được rập kết hợp tính chất vải và tiêu chuẩn kỹ thuật đã có thể tạo ra 1 sản phẩm mẫu đạt 90-100% mẫu thực. Tất cả các việc như tạo phom dáng, kết cấu, kết hợp màu sắc, chất liệu vải, người mẫu… đều được thực hiện và mô phỏng bằng các phần mềm công nghệ như Optitex, Lectra, Gerber Clo 3D, Marvelous… Công nghệ này giúp rút ngắn quá trình thiết kế sản phẩm khoảng 1/3-1/5 thời gian làm mẫu thực. Tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian làm mẫu, tái sử dụng nguồn nguyên phụ liệu để bảo về môi trường.
Hình 1. Thế giới thời trang kỹ thuật số
Nguồn ảnh [4]
2. NỘI DUNG
2.1. Tổng quan về công nghệ số trong ngành dệt may và thời trang
Công nghệ kỹ thuật số (Digital Technology) bao gồm tất cả các công cụ, thiết bị điện tử, hệ thống tự động, thiết bị công nghệ và tài nguyên tạo ra, xử lý hoặc lưu trữ thông tin trong các lĩnh vực khác nhau.
Các phương tiện truyền thông đa phương tiện, mạng xã hội, nền tảng thương mại điện tử, dịch vụ mua sắm, thanh toán trực tuyến, các trò chơi trực tuyến là những ứng dụng rõ nét. Bên cạnh đó, công nghệ kỹ thuật số còn gắn liền với sự phát triển phần cứng như các thiết bị di động (smartphone, tablet, laptop), hệ thống tự động hóa, robot, VR/VA...các hệ thống CAD, CAM, AI…
Hình 2. Thiết kế trang phục bằng công nghệ thực tế ảo
Nguồn ảnh [5]
Theo Grand view research, quy mô thị trường dệt may dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh trong vài năm tới, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) là 7,6% từ năm 2023 và sẽ đạt giá trị trên 3.000 tỷ USD vào năm 2030.
Phân tích cho thấy, sự tăng trưởng trong những năm tới sẽ dựa trên các yếu tố như dân số toàn cầu và đô thị hóa tiếp tục tăng, thương mại điện tử mở rộng nhanh chóng, chi tiêu cho các hoạt động giải trí tăng cao, sự thâm nhập của bán lẻ ngày càng sâu rộng, khả năng truy cập Internet và sử dụng điện thoại thông minh cũng như sở thích ngày càng tăng đối với các giải pháp giao hàng không tiếp xúc...
Đặc biệt, việc ngành dệt may tiếp tục thích ứng với sự phát triển của các công nghệ cốt lõi của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, thông qua đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới công nghệ, thay thế các quy trình lỗi thời, tốn kém và lãng phí bằng các phương pháp nhanh chóng, hiệu quả và bền vững được xem là động lực quan trọng định hình cho sự phát triển này.
Theo đó, các xu hướng đáng chú ý dự kiến trong giai đoạn tới bao gồm sự chuyển dịch sang áp dụng mực in kỹ thuật số, in 3D, tích hợp công nghệ Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data), chuỗi khối (blockchain) vào quy trình sản xuất, áp dụng nền tảng kỹ thuật số để quản lý chuỗi cung ứng dệt may, hợp tác với các công ty công nghệ để thiết kế và phát triển vải thông minh, đầu tư vào robot và tự động hóa, tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản xuất và tăng cường hợp tác để thúc đẩy đổi mới trong phát triển sản phẩm...
Người ta ước tính, đến năm 2030, các giải pháp tự động hóa dự kiến sẽ chiếm 35% quy trình sản xuất hàng dệt may, tăng từ 20% vào năm 2024. Riêng việc đưa AI và IoT vào sản xuất hàng dệt may sẽ giúp giảm khoảng 20% chi phí sản xuất trong khi tiết kiệm hơn 35% thời gian thực hiện các quy trình.
Hình 3. Ứng dụng công nghệ tiên phong. Nguồn ảnh [5]
Một số công nghệ tiên phong: AI và IoT, Bản sao kỹ thuật số, Robot và tự động hóa sản xuất, Big data, Thiết kế và tùy chỉnh nâng cao. Không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất, việc ứng dụng công nghệ thông minh còn cho phép ngành dệt may tối ưu hóa tài nguyên, giảm thiểu chất thải và giảm lượng khí thải carbon, qua đó mở đường cho một tương lai bền vững và sáng tạo hơn. Theo tính toán của Grand view research, vào năm 2025, việc tích hợp các hoạt động bền vững, công nghệ thông minh và các giải pháp do AI thúc đẩy dự kiến sẽ giảm 20% tổng lượng chất thải dệt may. Nguồn [5]
2.2. Ứng dụng công nghệ kỹ thuật số trong việc tối ưu sáng tạo
Hình 4. Qui trình sản xuất Analog và Digital. Nguồn ảnh [1]
Qui trình thiết kế Analog và Digital ta nhận thấy với ui trình sáng tạo truyền thống phải trải qua rất nhiều các bước tạo mẫu sản xuất, nhưng khi ứng dụng công nghệ số vào sản xuất chỉ cần 2-3 bước đã tạo ra mẫu sản xuất từ đó rút ngắn được quá trình thiết kế sản phẩm khoảng 1/3-1/5 thời gian làm mẫu thực. Tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian làm mẫu, tái sử dụng nguồn nguyên phụ liệu để bảo về môi trường.
Hình 5. Mô hình 3D đẩy nhanh quá trình sản xuất
Hình 6. Tố ưu hóa sản xuất bằng tạo mẫu ảo. Nguồn ảnh [1]
Hình 7. Quy trình thiết kế 3D
2.3. Ứng dụng phần mềm Clo 3D nhằm tối ưu quá trình sản xuất
Hình 8. Qui trình thiết kế trên Clo 3D
2.3.1. Thiết kế mẫu ý tưởng
- Nghiên cứu ý tưởng
- Mẫu phác thảo đầy đủ các thông tin
|
|
|
|
Hình 9: Nghiên cứu ý tưởng |
Hình 10: Phác thảo mẫu |
2.3.2. Đồng bộ dữ liệu cơ thể người
- Đồng bộ cỡ số, phom dáng avartar
+ Điều chỉnh thông số avartar phù hợp với đối tượng nghiên cứu: Height, bust, neck, waist, hip…
|
Hình 11: Đồng bộ dữ liệu cơ thể người
2.3.3. Vẽ định hình đường bao trang phục: Sử dụng lệnh 3D pen vẽ các đường bao quanh trang phục
|
Hình 12: Vẽ định hình đường bao trang phục
|
|
2.3.4. Vẽ các đường kết cấu: Sử dụng lệnh 3D pen vẽ các đường kết cấu
|
Hình 13: Vẽ các đường kết cấu (màu vàng)
|
2.3.5. Bóc tách mẫu: Dùng lệnh Flatten để bóc tách mẫu: Trái vào vùng mẫu > Chuyển màu vàng > Enter > 2D xuất hiện mẫu
|
Hình 14: Bóc tách mẫu
2.3.6. Chỉnh sửa rập: Sử dụng các công cụ trong Edit pattern chỉnh sửa rập theo các thông số mong muốn
|
2.3.7. May 3D: Sử dụng công cụ may 3D; Segment sewing, Free sewing, M:N free sewing may liên kết các chi tiết
2.3.8. Thử mẫu (fit mẫu 3D)
Fit mẫu trên avartar bằng các lệnh
- Shift + F (hiện các Arrangenments Point)
- Chọn rập đặt tại các Arrangenments Point phù hợp
- Similation để fit mẫu
Hình 17.1: Fit mẫu 3D
|
|
Hình 17.2: Fit mẫu 3D hoàn chỉnh
|
2.3.9. Thiết kế họa tiết, gán chất liệu, họa tiết…
-
Sử dụng các họa tiết có sẵn hoặc thiết kế mới trên Photoshop, Ilustrator…tạo ra họa tiết hoặc các Texture, Normal map
-
Gán các họa tiết, Texture, Normal map trên trang phục
Hình 18: Gán chất liệu, họa tiết
2.3.10. Hoàn thiện mẫu
- Tạo đường may, cúc khuyết, khóa… Tạo các phương án chất liệu, màu sắc, họa tiết..
- Render hình ảnh trang phục
- Up load trang phục lên Cloud
- Chia sẻ mẫu với khách hàng |
|
Hình 19.1 : Up load trang phục lên Cloud
|
Hình 19.2: Chia sẻ mẫu với khách hàng
|
3. KẾT LUẬN
Trong TKTT truyền thống chúng ta chỉ quan sát hình ảnh sản phẩm là những bản vẽ 2D, để ra được sản phẩm thật phải qua quá trình thiết kế, cắt, may mất rất nhiều thời gian, phải chuẩn bị, tìm kiếm đúng nguyên phụ liệu, Khi có sản phẩm thật qúa trình thử sửa, điều chỉnh mẫu có thể diễn ra nhiều lần sẽ tốn thời gian, phát sinh chi phí. Ngược lại khi ứng dụng công nghệ số toàn bộ quá trình phát triển mẫu, dựng mẫu hoàn toàn thực hiện trên máy tính tối ưu hóa trên Clo 3D. Hình ảnh sản phẩm 3D rất chân thực, mô phỏng được chất liệu, quy cách đường may, phom dáng sản phẩm giống như mẫu thật điều này giúp tiết kiệm được nhiều thời gian, chi phí.
Thời trang kỹ thuật số còn đang thúc đẩy xu hướng tiêu dùng bền vững, giảm thiểu việc sản xuất thừa thãi hàng may mặc, qua đó góp phần bảo vệ môi trường, “xanh hóa’ ngành thời trang. Bởi vậy, việc ứng dụng kỹ thuật số trong thiết kế thời trang là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay, nhất là việc ứng dụng này sẽ phù hợp với định hướng phát triển ngành dệt may giai đoạn 2020 – 2030 trong bối cảnh CMCN 4.0.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO