Từ một sinh viên ngành Quản lý Công nghiệp, Nguyễn Hoa đã vượt qua khuôn mẫu của một cử nhân quản lý để vươn lên làm chủ kỹ thuật thiết kế, quy trình sản xuất và công nghệ may mặc. Câu chuyện của Hoa là minh chứng cho năng lực thích ứng, tự học, và phát triển toàn diện – bắt đầu từ những nền tảng học thuật vững chắc tại HTU.
“QUẢN LÝ CÔNG NGHIỆP KHÔNG CHỈ LÀ… QUẢN LÝ”
Nguyễn Hoa là sinh viên khóa 1 của ngành Quản lý Công nghiệp – Trường Đại học Công nghiệp Dệt May Hà Nội (HTU) – ngành học được thiết kế như một lời giải đáp cho bài toán thiếu hụt nhân sự trung gian có tư duy tổ chức và hiểu sâu về sản xuất trong các doanh nghiệp may mặc Việt Nam.
Tại HTU, ngành Quản lý công nghiệp được xây dựng trên nền tảng tích hợp ba trụ cột cốt lõi:
-
Kiến thức quản lý hiện đại: bao gồm quản lý đơn hàng, quản lý chất lượng, quản trị sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng, kỹ năng lập kế hoạch, điều độ sản xuất…
-
Kiến thức kỹ thuật ngành may: giúp sinh viên hiểu được cấu trúc sản phẩm, quy trình sản xuất, các thông số kỹ thuật và yêu cầu của từng công đoạn.
-
Ứng dụng công nghệ thông tin và công cụ số: như phần mềm thiết kế rập, phần mềm lập kế hoạch sản xuất, thống kê năng suất, thiết kế sơ đồ cắt, mô phỏng quy trình…
Ngành học này không đào tạo kỹ sư thuần túy, cũng không dừng lại ở nhà quản lý giấy tờ. Thay vào đó, sinh viên ngành QLCN được huấn luyện để trở thành người quản trị hiện đại, hiểu công nghệ và nắm bắt được bản chất kỹ thuật sản xuất, có thể đứng ở giữa tổ chức để kết nối người – quy trình – công nghệ – sản phẩm.
Nguyễn Hoa đã tiếp cận ngành học với đúng tinh thần đó. Khi còn là sinh viên, cô không phải là người quá nổi bật về thành tích học tập lý thuyết, nhưng lại cho thấy một điểm mạnh rõ rệt: khả năng quan sát thực tiễn, học qua làm, học từ sai số và tinh thần cầu tiến rất cao.
Khi bước ra khỏi giảng đường, Hoa nhận công việc tại một doanh nghiệp may tại Thanh Hóa với vị trí thiết kế rập. Đây không phải lựa chọn “chuẩn” với một sinh viên ngành QLCN – vốn thường được kỳ vọng làm ở vị trí mua hàng, Merchandiser, nhân sự điều độ hay vận hành sản xuất. Nhưng với Hoa, công việc kỹ thuật không chỉ là một vị trí, mà là một cánh cửa để nhìn thấy sâu sắc hơn bản chất vận hành của một dây chuyền may mặc.
Nhờ nền kiến thức nền tảng tại HTU – từ cách tổ chức chuyền may, cách lập sơ đồ năng suất, phân tích định mức, đến việc hiểu được vai trò từng công đoạn – Hoa nhanh chóng bắt nhịp với công việc kỹ thuật, đồng thời nhận ra rằng:
Muốn quản lý tốt, trước hết phải hiểu sâu về thứ mình muốn quản lý.
Muốn làm chủ sản xuất, không thể chỉ nhìn từ Excel, kế hoạch hay năng suất – mà phải bước vào quy trình, hiểu từng mắt xích, từng nút thắt kỹ thuật. Từ đó, Hoa bắt đầu hành trình “vượt khuôn quản lý” của mình: tự học nhảy size, giác sơ đồ, thao tác thiết kế bằng phần mềm, xây dựng dữ liệu định mức vật tư – những kiến thức nằm ngoài khung chương trình ngành QLCN nhưng được tiếp cận dễ dàng hơn nhờ nền tảng kỹ thuật tổng quát và tư duy hệ thống đã được trang bị tại trường. Với một cử nhân Quản lý công nghiệp, điều Hoa làm không phải để trở thành thợ kỹ thuật, mà để tích hợp kỹ thuật vào khả năng tổ chức, để làm chủ cả kỹ năng lẫn hệ thống sản xuất.
TỪ NHÂN VIÊN THIẾT KẾ RẬP ĐẾN NGƯỜI “LÀM CHỦ” DÂY CHUYỀN KỸ THUẬT
Ngay sau khi tốt nghiệp, Nguyễn Hoa lựa chọn trở về quê hương Thanh Hóa – nơi thị trường lao động ngành may chủ yếu vẫn đang thiếu vắng những nhân sự có tư duy quản lý gắn liền với hiểu biết kỹ thuật. Tại đây, cô bắt đầu công việc với vị trí nhân viên thiết kế rập cho một doanh nghiệp may quy mô vừa. Đó là bước khởi đầu khá khiêm tốn nếu nhìn từ góc độ ngành học – nhưng lại là một “bàn đạp thực tiễn” quý giá cho hành trình phát triển lâu dài.
Thiết kế rập không đơn giản là vẽ nên hình dáng quần áo. Đó là công việc đòi hỏi sự am hiểu kỹ lưỡng về cấu trúc sản phẩm, khả năng tư duy không gian để dựng hình, cắt rập chính xác đến từng đường nét, tính toán khớp nối, độ co giãn vải, thông số kỹ thuật và khả năng sản xuất hàng loạt. Trong khi nhiều bạn trẻ thường ngần ngại trước công việc nhiều chi tiết và áp lực kỹ thuật như vậy, thì Hoa lại chọn gắn bó và chinh phục.
Tận dụng triệt để nền kiến thức đã được đào tạo tại HTU, đặc biệt là các học phần về quy trình công nghệ, phân tích thời gian thao tác, lập kế hoạch sản xuất, và ứng dụng phần mềm thiết kế ngành may, Nguyễn Hoa không chỉ làm tốt vai trò kỹ thuật viên mà còn hiểu sâu bản chất vận hành của dây chuyền sản xuất:
-
Cách rập ảnh hưởng đến năng suất cắt và may,
-
Tỷ lệ tiêu hao vải nếu không tối ưu sơ đồ giác,
-
Hậu quả của việc nhảy size không chuẩn trên quy mô sản xuất lớn,
-
Và đặc biệt là sự cần thiết của phối hợp giữa kỹ thuật – kế hoạch – và quản lý chất lượng.
Cô gái nhỏ nhắn ấy dần dà “thấm nghề” từ từng chi tiết rập, từng cú click trên phần mềm thiết kế, từng lỗi nhỏ trong sơ đồ giác bị phát hiện khi lên bàn cắt… Và chính những điều đó đã trở thành động lực thôi thúc Hoa không ngừng học hỏi.
Từ thiết kế rập, cô tự mày mò, học nâng cao để:
-
Thành thạo nhảy size, đảm bảo chính xác cho từng cỡ số theo đúng tệp khách hàng mục tiêu;
-
Làm chủ kỹ năng giác sơ đồ – công đoạn then chốt để tối ưu hóa khổ vải, giảm chi phí nguyên phụ liệu;
-
Tính định mức vật tư, phục vụ cho việc lập kế hoạch nguyên phụ liệu và tính giá thành chính xác;
-
Vận hành thành thạo các phần mềm thiết kế chuyên dụng như Gerber, Lectra, Optitex, và biết ứng dụng cả công cụ số để kết nối dữ liệu kỹ thuật với kế hoạch sản xuất.
Không dừng lại ở kỹ thuật đơn lẻ, Nguyễn Hoa còn hiểu cách liên kết các công đoạn – từ rập, sơ đồ đến tác nghiệp cắt – sao cho phù hợp với tốc độ chuyền, khả năng thiết bị và năng lực công nhân. Một điểm rất đáng ghi nhận: tư duy quản lý được đào tạo từ ngành QLCN tại HTU giúp Hoa không bị “kẹt” ở vai trò kỹ thuật đơn thuần. Ngược lại, cô dần dần chủ động tổ chức công việc, lập kế hoạch kỹ thuật, điều phối với bộ phận cắt – may – hoàn thiện, và trực tiếp tham gia xử lý lỗi sản phẩm ngay từ khâu sơ đồ, trước khi vào dây chuyền. Chính vì thế, trong doanh nghiệp, Nguyễn Hoa không còn chỉ là “người thiết kế rập”, mà đã trở thành một mắt xích trung tâm trong toàn bộ hệ thống chuẩn bị sản xuất. Cô là người ra quyết định trong việc lựa chọn phương án kỹ thuật tối ưu nhất cho từng mã hàng, đồng thời có tiếng nói trong tổ chức dây chuyền và lập tiến độ sản xuất.
LÀM CHỦ TOÀN DIỆN – TỪ KỸ THUẬT ĐẾN QUẢN TRỊ SẢN PHẨM
Hiện nay, Nguyễn Hoa đang làm việc tại Xưởng may Ánh Vy, một đơn vị sản xuất các sản phẩm thời trang trẻ em cao cấp mang thương hiệu Chi Chi Baby – thương hiệu được yêu thích trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Shopee, TikTokShop… với phong cách thiết kế ngọt ngào, chất liệu an toàn và quy trình sản xuất khép kín.
Chi Chi Baby không chỉ là nơi làm việc, mà là “đất diễn” để Nguyễn Hoa phát huy toàn diện năng lực tích lũy trong nhiều năm. Tại đây, Hoa đảm nhiệm nhiều vai trò đa chức năng, vừa sâu kỹ thuật, vừa rộng về tổ chức:
-
Thiết kế rập – nhảy size – giác sơ đồ – tính định mức: Hoa là người trực tiếp xử lý toàn bộ dữ liệu kỹ thuật đầu vào cho mỗi dòng sản phẩm. Cô xây dựng hệ thống file mẫu điện tử, bảng định mức nguyên phụ liệu, sơ đồ giác được tối ưu theo khổ vải từng mã hàng để tiết kiệm chi phí đầu vào tối đa.
-
Giám sát tác nghiệp cắt – phối hợp sản xuất: Cô không chỉ “làm xong là bàn giao” như một nhân sự kỹ thuật thuần túy, mà chủ động giám sát toàn bộ quy trình triển khai từ phòng kỹ thuật ra chuyền may. Hoa phối hợp với bộ phận cắt vải để điều chỉnh sơ đồ theo tình hình tồn kho, xử lý phát sinh khi vải bị lỗi, kiểm soát số lượng chi tiết cắt chính xác trước khi chuyển qua tổ ráp.
-
Quản lý danh mục sản phẩm: Với hơn 200 mẫu thiết kế được triển khai trong năm, Nguyễn Hoa xây dựng hệ thống quản lý mẫu mã – mã hàng – định mức – thông số size một cách khoa học, giúp bộ phận kế hoạch dễ dàng lập bảng tính vật tư, theo dõi tiến độ và truy vết lỗi nếu có sai lệch sản phẩm đầu ra.
-
Kiểm soát tiến độ giao hàng – chất lượng kỹ thuật: Nhờ hiểu rõ mối liên hệ giữa kỹ thuật và thời gian sản xuất, Hoa đóng vai trò như một “cầu nối kỹ thuật” giữa bộ phận thiết kế, chuyền may và bộ phận kinh doanh. Cô dự đoán được rủi ro, từ đó đề xuất phương án xử lý trước khi sản phẩm ra thị trường.
Điều đặc biệt là: Nguyễn Hoa không xuất thân từ chuyên ngành thiết kế thời trang hay kỹ thuật rập – nhảy size chuyên sâu. Nhưng với tinh thần “học để làm – làm để hiểu sâu hơn”, cô đã dần khẳng định năng lực vượt khuôn mẫu đào tạo ban đầu. Không ít đồng nghiệp ngạc nhiên khi biết cô là cựu sinh viên ngành Quản lý Công nghiệp, vì Hoa làm chủ được gần như toàn bộ chuỗi kỹ thuật sản xuất của xưởng – điều mà trong thực tế, rất hiếm cử nhân quản lý nào làm được nếu không bước sâu vào thực tiễn và không có tư duy kỹ thuật nền tảng.
Câu chuyện của Hoa cho thấy: khi kiến thức quản lý kết hợp với tư duy hệ thống và nỗ lực tự học kỹ thuật, người lao động có thể làm chủ cả chiều sâu (kỹ thuật sản phẩm) lẫn chiều rộng (quản trị vận hành). Đó chính là tinh thần của thời đại – thời đại mà kỹ năng liên ngành (interdisciplinary skills) và khả năng “vượt vai” chuyên môn đang là chìa khóa thành công.
GIẢNG VIÊN "NGHIỆP DƯ" – TRUYỀN LỬA CHO THẾ HỆ KẾ TIẾP
Không dừng lại ở vai trò một nhân sự kỹ thuật đa nhiệm hay người tổ chức sản xuất, Nguyễn Hoa còn chọn cho mình một hành trình đặc biệt: trở thành người truyền nghề, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ tại quê nhà.
Tại Thanh Hóa, nơi mà cơ hội tiếp cận với các phần mềm chuyên ngành hay môi trường đào tạo thiết kế may mặc bài bản còn hạn chế, thì những buổi học nhỏ do Hoa tổ chức đã mở ra cả một chân trời mới cho nhiều bạn trẻ – đặc biệt là những người từng chỉ biết đến máy may gia đình, nghề cắt may truyền thống hoặc chưa từng tiếp xúc với công nghệ ngành may.
Trong không gian giản dị – khi là phòng học thuê tạm, khi là xưởng nhỏ của gia đình, Nguyễn Hoa đứng lớp như một người bạn lớn, một người đi trước đầy trải nghiệm thực tế. Cô dạy:
-
Cách dựng rập bằng phần mềm, thay vì vẽ tay trên giấy như cách truyền thống;
-
Cách nhảy size tự động, kiểm tra đối xứng, phân tích lỗi thông số ngay trên máy tính;
-
Cách giác sơ đồ tối ưu vải, tính định mức chuẩn, giúp tiết kiệm chi phí trong sản xuất số lượng lớn;
-
Và quan trọng nhất là: Cách tư duy tổ chức kỹ thuật, không làm việc theo thói quen mà hiểu đúng, làm đúng, chủ động khắc phục lỗi, nâng cao hiệu quả.
Khác với những người giỏi chuyên môn nhưng khó truyền đạt, Hoa có khả năng “dịch ngôn ngữ kỹ thuật” sang đời sống, giúp người học không sợ hãi với phần mềm, không bị choáng ngợp bởi thuật ngữ, và dần yêu công việc thiết kế công nghiệp.
Đáng chú ý, học viên của Hoa không chỉ là người trẻ mới bắt đầu nghề, mà còn có cả công nhân lâu năm muốn nâng trình độ, chủ xưởng nhỏ muốn chuyển đổi sang sản xuất có quản lý bài bản, thậm chí có cả các bà mẹ trẻ học để khởi nghiệp làm đồ trẻ em online. Điều đó khiến lớp học của Hoa không chỉ là nơi truyền nghề, mà còn là nơi ươm tạo tinh thần làm chủ, ứng dụng công nghệ và tự khởi nghiệp trong ngành may.
Một cô gái học ngành Quản lý Công nghiệp – làm kỹ thuật giỏi, tổ chức sản xuất tốt, lại biết truyền dạy cho người khác – đó chính là hình mẫu hiếm hoi, thể hiện đầy đủ giá trị của một chương trình đào tạo tích hợp quản lý – kỹ thuật – công nghệ như tại HTU. Với phong cách dạy gần gũi, đi từ thực tế sản xuất đến ứng dụng phần mềm thiết kế, Hoa trở thành “người truyền nghề” đáng tin cậy, góp phần lan tỏa tri thức ngành may hiện đại tới cộng đồng.
NGUYỄN HOA – HÀNH TRÌNH CỦA MỘT SINH VIÊN HTU DÁM ĐI XA HƠN KHUÔN MẪU
Trong một thế giới sản xuất ngày càng thông minh hơn, kết nối hơn và yêu cầu cao hơn về con người, ngành Quản lý Công nghiệp tại HTU đã đi trước một bước với mô hình đào tạo tích hợp: quản lý – kỹ thuật – công nghệ. Sinh viên không chỉ học cách điều hành một dây chuyền, mà còn hiểu bản chất công nghệ đằng sau từng công đoạn; không chỉ làm báo cáo năng suất, mà còn có thể dựng rập, tính định mức, phối hợp cắt và kiểm soát nguyên liệu đến từng centimet vải.
Nguyễn Hoa là minh chứng rõ nét cho sức mạnh của mô hình đào tạo ấy. Từ một sinh viên nhỏ nhắn, trầm lặng và khiêm tốn của ngành Quản lý Công nghiệp khóa 1, cô đã lựa chọn bước ra khỏi vùng an toàn, vượt qua giới hạn, khai phóng các tri thức đã tích lũy khi học tại HTU và mở ra cho mình một con đường riêng: con đường của người làm chủ kỹ thuật, làm chủ sản xuất, và lan tỏa tri thức ngành may từ chính trải nghiệm thật của mình.
Không chỉ là một người lao động giỏi nghề, Hoa còn là hình mẫu của thế hệ “quản lý kỹ thuật số” – người hiểu quy trình, am tường công nghệ, có thể phối hợp đa bộ phận và làm việc trong môi trường sản xuất hiện đại. Cô chính là đại diện cho tinh thần HTU: Học để làm – Làm để hiểu – Hiểu để làm chủ – Làm chủ để dẫn dắt.
Với những bước chân thầm lặng nhưng vững chắc, Nguyễn Hoa đang góp phần làm thay đổi hình ảnh người lao động ngành may: không còn là những “bàn tay thủ công” lặp lại, mà là những bộ óc tổ chức, biết sử dụng công cụ số, có tư duy đổi mới và sẵn sàng trở thành người dẫn dắt.
Đinh Thị Thủy, khoa Kinh tế