QUY TRÌNH MAY MẪU RẢI CHUYỀN TRONG SẢN XUẤT MAY CÔNG NGHIỆP

Ngày đăng: 03:43 - 05/05/2021 Lượt xem: 16.847

Cỡ chữ

May mẫu rải chuyền là một khâu không thể thiếu trong quy trình sản xuất may công nghiệp. Hiện nay, các doanh nghiệp luôn đặt năng suất và chất lượng là mục tiêu ưu tiên hàng đầu trong sản xuất kinh doanh. Do vậy, để giải quyết được vấn đề đó cán bộ may mẫu rải chuyền phải nghiên cứu, xây dựng được quy trình, phương pháp may hợp lý để áp dụng vào sản xuất. Bài viết này đề cập đến quy trình may mẫu rải chuyền trong sản xuất may công nghiệp, giúp người đọc nắm được những kiến thức, kỹ năng chung về quy trình và phương pháp may thực hiện, đồng thời có thể linh hoạt vận dụng quy trình đó cho các sản phẩm khác, đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp may hiện nay.

1. Mục đích của may mẫu rải chuyền
1.1. Một số thuật ngữ
May mẫu rải chuyền là quá trình nghiên cứu kết cấu sản phẩm, tính chất nguyên phụ liệu, yêu cầu kỹ thuật, quy trình may sản phẩm, thao tác, thiết bị cữ dưỡng và may hoàn chỉnh một sản phẩm để hướng dẫn công nhân trong quá trình triển khai sản xuất trên dây chuyền may nghiệp.
Quy trình may mẫu rải chuyền gồm: Nghiên cứu hồ sơ mã hàng, xây dựng trình tự may, dự kiến thiết bị gia công sản phẩm, may mẫu, tổng hợp phát sinh và điều chỉnh, rải chuyền của một mã hàng.

1.2. Mục đích may mẫu rải chuyền
Mục đích của việc may mẫu rải chuyền nhằm mang tính thống nhất về phương pháp may, quy trình may một sản phẩm cụ thể từ nghiên cứu sản phẩm mẫu, tài liệu kỹ thuật, mẫu patton trước khi triển khai mã hàng đến tổ sản xuất. Khi may mẫu rải chuyền yêu cầu người cán bộ kỹ thuật cần:
- Nắm được quy trình gia công, hoàn thiện sản phẩm.
- Nắm bắt được các tính chất của nguyên phụ liệu ảnh hưởng đến quá trình gia công để có hướng xử lý trước khi đưa vào sản xuất hàng loạt trên dây chuyền.
- Dự kiến được các thiết bị và cữ dưỡng tối ưu để gia công sản phẩm.
- Đảm bảo năng suất, chất lượng sản phẩm, xử lý được một số tình huống phát sinh trong quá trình rải chuyền.
2. Điều kiện may mẫu rải chuyền
Để triển khai may mẫu rải chuyền đảm bảo kế hoạch, mục tiêu năng suất, chất lượng, cần những điều kiện sau:
- Tài liệu kỹ thuật mã hàng.
- Mẫu patton, sản phẩm mẫu, bảng màu (nếu có).
- Nguyên phụ liệu đầy đủ, đồng bộ, đúng yêu cầu của mã hàng.
- Thiết bị may đáp ứng được phương pháp gia công, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của mã hàng.
- Sổ nhật ký ghi lại quá trình may mẫu.
3. Quy trình may mẫu rải chuyền
Để may mẫu rải chuyền đạt năng suất chất lượng, người may mẫu rải chuyền cần thực hiện theo các bước sau:
Bước 1. Nghiên cứu sản phẩm mẫu
- Nghiên cứu đặc điểm kết cấu, phương pháp gia công các chi tiết của sản phẩm, yêu cầu kỹ thuật, quy trình lắp ráp sản phẩm. Từ đó đưa ra được phương pháp lắp ráp một cách tối ưu nhất nhằm giảm thiểu vật tư, nguyên liệu và thời gian chế tạo sản phẩm.
- Đối sánh tài liệu kỹ thuật, mẫu patton giúp quá trình may mẫu đạt hiệu quả.
- Căn cứ vào sản phẩm mẫu để xây dựng trình tự may và dự kiến được các thiết bị cữ, dưỡng để gia công sản phẩm tối ưu.
Bước 2. Nghiên cứu tiêu chuẩn kỹ thuật
- Nghiên cứu thông số, vị trí đo các chi tiết, độ dung sai cho phép của từng bộ phận.
- Nghiên cứu nguyên phụ liệu để nắm bắt được tính chất cơ lý, thành phần, màu sắc của nguyên phụ liệu (tên, đặc điểm, chủng loại chính, lót, chỉ, khóa, dựng).
Dựa vào nội dung nghiên cứu sản phẩm mẫu, tiêu chuẩn kỹ thuật của khách hàng, xây dựng bảng thống kê chi tiết như sau:

Bảng 3.1. Bảng thống kê số lượng chi tiết nguyên phụ liệu

TT	Tên chi tiết	Số lượng chi tiết	Ghi chú	TT	Tên chi tiết	Số lượng chi tiết	Ghi chú
A	Vải chính	…..		C	Vải lót
	…..	…..			…..	…..	…..
B	Vải phối			D	Phụ liệu

Bảng thống kê chi tiết thể hiện đầy đủ: Tên chi tiết thống kê theo thứ tự chi tiết lớn trước, nhỏ sau, thống kê lần lượt hết chi tiết chính, phối sang chi tiết lót, phụ liệu. Số lượng chi tiết rõ ràng.
Bước 3. Nghiên cứu, kiểm tra các điều kiện khác
- Nhận đầy đủ tài liệu kỹ thuật, sản phẩm mẫu, bảng màu (nếu có).
- Kiểm tra các thiết bị dự kiến sử dụng cữ, dưỡng... để gia công cụm chi tiết của sản phẩm.
- Căn cứ vào chất liệu vải để lựa chọn chi số kim cho phù hợp tránh vỡ mặt vải, để lại lỗ chân kim khi may.
- Làm mẫu, khớp mẫu, kiểm tra quy cách sản phẩm, kí hiệu, số lượng chi tiết.
- Kiểm tra vị trí in thêu…so với tài liệu (nếu có).
Bước 4. Xây dựng trình tự may, dự kiến thiết bị gia công sản phẩm (lập bảng)
- Thông qua việc nghiên cứu tài liệu kỹ thuật, sản phẩm mẫu, tiến hành xây dựng trình tự may sản phẩm hợp lý, khoa học. Đồng thời chuẩn bị các thiết bị cần thiết để gia công và hoàn thiện sản phẩm tối ưu.
- Lập bảng phải thể hiện được nội dung các bước công việc theo trình tự may và sử dụng thiết bị gia công.

Bảng 3.2. Bảng trình tự may sản phẩm
Ví dụ: Trình tự may túi áo mã Jile 32V02

TT	Nội dung	Thiết bị
	May túi áo
1.1	May đáp vào lót túi	Máy 1 kim
1.2	Ghim hầm vào khóa	Máy 1 kim
1.3	May miệng túi	Máy bổ túi tự động
1.4	Bổ túi	Kéo bấm
1.5	Chặn miệng túi, mí miệng túi	Máy 1 kim
1.6	May xung quanh lót túi, đặt giằng	Máy 1 kim
1.7	Vắt sổ lót túi	Máy vắt sổ

Bước 5. Bóc bán thành phẩm, làm dấu
- Kiểm tra xác định đúng vải chính, vải lót, vải phối...
- Kiểm tra chất lượng vải (loang màu, lỗi sợi, bẩn …).
- Kiểm tra bán thành phẩm đầy đủ chi tiết đảm bảo đúng canh vải, đủ số lượng.
- Dùng mẫu patton làm dấu các vị trí theo mẫu trên từng chi tiết.
Bước 6. May mẫu
- May theo trình tự đã lập. May các bộ phận độc lập, tiến hành lắp ráp, may hoàn chỉnh sản phẩm. Trong quá trình may mẫu cần kiểm tra, đối chiếu theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, sản phẩm mẫu, sử dụng hợp lý các cữ, gá, máy chuyên dùng, vận dụng những kinh nghiệm (kiến thức về công nghệ may, tìm các thao tác may phù hợp với từng chất liệu vải, kết cấu của các chi tiết trên sản phẩm) để hoàn thiện sản phẩm đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.
- Thùa khuyết cúc, đính bọ (nếu có): Trước khi thùa khuyết, đính cúc, đính bọ phải kiểm tra các thiết bị, chỉnh chiều dài khuyết, bọ đúng thông số, phù hợp với đường kính cúc...
- Hoàn thiện sản phẩm: Thực hiện kiểm tra thông số, quy cách may, yêu cầu kỹ thuật so sánh với bản tiêu chuẩn kỹ thuật của khách hàng.
Bước 7. Tổng hợp phát sinh và điều chỉnh (nếu có)
Sau khi may mẫu xong, tổng hợp phát sinh vướng mắc( nếu có), trao đổi, thông báo với các bộ phận liên quan xem xét và điều chỉnh cho phù hợp trước khi đưa vào sản xuất.
4. Quy trình may mẫu rải chuyền mã Jile 32V02
Dựa vào quy trình may mẫu rải chuyền trên, thực hiện qui trình may mẫu rải chuyền mã Jile 32V02 như sau:
Bước 1. Nghiên cứu sản phẩm mẫu

Sản phẩm mẫu mã Jile 32V02 có kết cấu, quy cách, thông số, phương pháp may, nguyên phụ liệu trùng khớp với patton, tiêu chuẩn kỹ thuật của khách hàng.

Bước 2. Nghiên cứu tiêu chuẩn kỹ thuật
- Áo Jile nữ một lớp, có mũ
- Thân trước, đề cúp sườn, 2 túi sườn (có khóa)
- Thân sau có đề cúp sườn
- Gấu kín mép
Bảng 4.1. Thống kê chi tiết, phụ liệu.

TT	Tên chi tiết	Số lượng chi tiết	Ghi chú	TT	Tên chi tiết	Số lượng chi tiết	Ghi chú
A	Vải chính (vải dán)			D	Tricod
1	Thân trước	02		1	Đáp lòng bàn tay	02
2	Cầu ngực	02		E	Vải túi ngoài
3	Đề cúp trước	02		1	Túi đựng áo	01
4	Can cúp trước, sau	04		F	Mex
5	Thân sau	02		1	Cổ trong	01
6	Đề cúp sau	02		2	Trong đáp trái	01
7	Cổ	01		3	Bổ khóa	02
8	Má mũ	02		4	Đáp khóa	02
9	Đỉnh mũ	01		5	Bên dán gấu	01
10	Đáp túi	02		6	Bên dán nách	01
B	Vải không dán			7	Đáp cổ	01
11	Cổ trong	01		8	Bên dán bổ cổ	01
12	Cá cổ giữa sau	02		9	Bên dán viền trước mũ	01
13	Trong đáp trước trái	01		G	Phụ liệu
14	Bên dán nách	02		1	Tai kéo	02	( Khóa túi sườn)
15	Bổ khóa túi trước	02		2	Chốt chặn	04	Mũ ,gấu
16	Bên dán LBT túi	02		3	Cúc	05(bộ)	Cúc nối cổ
17	Đáp khóa	02		4	Khóa túi	02
18	Bao viền khóa giữa trước phải	02		5	Mác chính	01
19	Cá luồn gấu	02		6	Mác kẹp	01
20	Bên dán gấu	02		7	Mác dán	01
C	Vải lưới túi			8	Mác TP	01
1	Vải túi sườn trước	02		9	Khóa	01

Lưu ý: Nguyên phụ liệu chính xác, khớp với tiêu chuẩn kỹ thuật, mẫu gốc của khách hàng
Bước 3. Nghiên cứu, kiểm tra điều kiện khác
Nhận đầy đủ tài liệu kỹ thuật sản phẩm mẫu, bảng màu.
- Kiểm tra các thiết bị dự kiến sử dụng cữ, dưỡng... (máy một kim, máy vắt sổ, máy bổ túi tự động, dưỡng vòng nách, cửa mũ, gấu, bàn là)
- Căn cứ vào chất liệu vải dán hai lớp để lựa chọn chi số kim 11 cho phù hợp tránh vỡ mặt vải, để lại lỗ chân kim khi may.
- Làm mẫu (thân trước, thân sau, cổ, mũ, đáp vòng nách, đáp gấu), khớp kiểm tra lại toàn bộ về quy cách may sản phẩm, kí hiệu, số lượng chi tiết.
Căn cứ vào bản tiêu chuẩn kỹ thuật, đặc điểm sản phẩm mẫu, nguyên phụ liệu mã hàng áo Jile 32V02 cần các thiết bị (bảng 4.2):

Nghiên cứu mẫu patton

Nghiên cứu mẫu patton mã hàng Jile 32V02 đầy đủ các chi tiết như mẫu thành phẩm, mẫu bán thành phẩm. Trên mẫu thể hiện đầy đủ quy cách đường may, canh sợi, vị trí đo thông số. Vị trí túi, vị trí thêu thân trước…trên các chi tiết mẫu patton khớp với kết cấu của sản phẩm và bảng đo thông số.

Bước 4. Xây dựng trình tự may, dự kiến thiết bị gia công sản phẩm
Bảng 4.2. Trình tự may mã hàng Jile 32V02

TT	Nội dung	Thiết bị	TT	Nội dung	Thiết bị
*	Ép mex, làm dấu		12	May tra cổ	Máy 1 kim
1	Ép mex cổ trong, đáp trước trái, đáp khóa, bên dán gấu,bên dán nách, đáp cổ, bên cổ, bên dán viền trước mũ	Bàn là nhiệt	13	Tra khóa	Máy 1 kim
2	Làm dấu	Mẫu: Thân trước, thân sau, mũ, cửa mũ, đáp nách.	14	Mí cổ	Máy 1 kim
*	May		15	Chắp sườn	Máy 1 kim, máy vắt sổ
3	May túi	Máy 1 kim, máy bổ túi tự động, máy vắt sổ	16	May vòng nách	Máy 1 kim+ dưỡng
4	May đề cúp	Máy 1 kim, vắt sổ	17	May diễu vòng nách	Máy 1 kim
5	May cầu ngực	Máy 1 kim, máy vắt sổ	18	May can gấu	Máy 1 kim
6	Can cúp trước	Máy 1 kim, máy vắt sổ	19	May gấu	Máy 1 kim + dưỡng
7	Can cúp sau	Máy 1 kim, máy vắt sổ	20	May diễu nẹp cổ	Máy 1 kim
8	May đề cúp sau	Máy 1 kim, máy vắt sổ	21	May mũ	Máy 1 kim + dưỡng
9	May chắp vai con	Máy 1 kim, máy vắt sổ	22	VSCN
10	Ghim đáp cổ	Máy một kim	23	Là, hoàn thiện sản phẩm	Bàn là hơi
11	Chắp sống cổ	Máy 1 kim

Bước 5. Bóc bán thành phẩm, làm dấu
Kiểm tra chất lượng vải chính, vải lót mã hàng Jile 32V02 không loang màu, lỗi sợi, vải ố bẩn khi vận chuyển. Thực hiện bóc bán thành phẩm theo mẫu, loại nguyên liệu. Sắp xếp bán thành phẩm theo cụm chi tiết để làm dấu:
- Vải chính dán 2 lớp: Thân sau, thân trước, đề cúp trước, đề cúp sau, cầu ngực, can cúp trước, cổ, má mũ, đỉnh mũ, đáp cửa mũ, gấu;
- Vải không dán: Cổ trong, cá cổ giữa sau, trong đáp trước trái, bên dán nách, bổ túi khóa trước, bên dán lòng bàn tay túi, đáp khóa, bao viền khóa giữa trước phải, cá luồn gấu, bên dán gấu;
- Vải lưới túi: Vải túi sườn trước
- Vải tricod: Đáp lòng bàn tay túi
- Vải túi ngoài: Túi đựng áo
- Dựng mex: Đáp trước trái, bổ khóa, đáp khóa, bên dán gấu, bên dán nách, đáp cổ, bên dán bổ cổ, bên dán viền trước mũ, cổ trong.
Bước 6. May mẫu
Thực hiện may mẫu theo trình tự đã xây dựng và thiết bị (bảng 2). Sử dụng phụ liệu theo tài liệu kỹ thuật, bảng màu chỉ định.
May các bộ phận túi trước, sau đó tiến hành lắp ráp sản phẩm như: Lắp ráp cụm thân trước, thân sau, cổ, mũ. Kiểm tra kỹ thông số Vn, Ve, gấu đo êm, Da, Rv,Vc,Vct, Cc, Dm, Rm, Rtui, Rtui…., chất lượng trước, trong và sau khi may.
Tiến hành là: Là chi tiết àhoàn thiện sản phẩm.
Bước 7. Tổng hợp phát sinh và điều chỉnh mẫu (nếu có)
Ghi chép lại các phát sinh, trao đổi, thông báo với các bộ phận liên quan xem xét và điều chỉnh cho phù hợp trước khi đưa vào sản xuất. ( nếu có)
5. Quy trình triển khai rải chuyền
5.1. Họp triển khai sản xuất
- Cán bộ rải chuyền phải tham gia họp cùng với quản lý xưởng, các bộ phận có liên quan như tổ trưởng, cơ điện, kỹ thuật (phân chuyền).... thống nhất, đề xuất cách triển khai sản xuất mã hàng.
      - Chủ trì họp triển khai sẽ kiểm tra các điều kiện như: Nguyên phụ liệu, in, thêu (nếu có), mẫu, cữ, dưỡng và thiết bị phục vụ cho mã hàng. Nếu bộ phận nào chưa có hoặc chưa đầy đủ thì phải báo cáo người chủ trì biết để xử lý.
      - Cán bộ kỹ thuật may mẫu mã hàng đó đưa ra ý kiến đề xuất (nếu có) và phương án triển khai tối ưu nhất.
      - Bộ phận cơ điện chuẩn bị thiết bị lắp đặt theo vị trí phân chuyền.
      - Bộ phận nhà cắt, kho chuyển nguyên phụ liệu lên tổ may.
5.2. Kiểm tra nguyên phụ liệu mã hàng
      - Cán bộ kỹ thuật tham gia rải chuyền phải nghiên cứu kỹ tài liệu kỹ thuật của mã hàng để kiểm tra đầy đủ các điều kiện trước khi triển khai sản xuất.
      - Kiểm tra đối chiếu bảng mầu và nguyên phụ liệu mã hàng.
      - Kiểm tra in, thêu (nếu có).
      - Kiểm tra mẫu, cữ, dưỡng xem có đảm bảo phù hợp với mã hàng không.
5.3. Hướng dẫn làm dấu
       Cán bộ kỹ thuật rải chuyền kết hợp với tổ trưởng để hướng dẫn công nhân thực hiện các bước công việc:
       - Hướng dẫn công nhân xác định mặt vải theo bảng màu.
       - Hướng dẫn làm dấu các bộ phận theo cụm chi tiết chính, lót....
5.4. Hướng dẫn may theo bộ phận
       - Cán bộ rải chuyền kết hợp với tổ trưởng để hướng dẫn công nhân thực hiện theo từng công đoạn đã được phân công.
       - Hướng dẫn các bộ phận lần lượt theo bảng phân chuyền.
       - Khi hướng dẫn công nhân thực hiện xong bộ phận và phải tự kiểm tra đạt yêu cầu thì chuyển may sản phẩm tiếp theo, tuyệt đối không chuyển hàng lỗi, không đạt yêu cầu kỹ thuật.
      - Xử lý một số phát sinh (nếu có).
5.5. Nhận xét mẫu đầu chuyền, điều chỉnh
      - Khi ra chuyền một sản phẩm người cán bộ rải chuyền lấy sản phẩm đầu chuyền, cùng sản phẩm mẫu, tài liệu để khách hàng kiểm tra đối mẫu và nhận xét.
      - Khi đã có nhận xét của khách hàng thì người kỹ thuật rải chuyền phải điều chỉnh, theo nhận xét và xử lý phát sinh (nếu có).
      - Bám sát chuyền uốn nắn, điều chỉnh và kiểm tra một vài sản phẩm tiếp theo nếu thấy đạt yêu cầu theo tài liệu và nhận xét của khách hàng thì viết biên bản bàn giao chuyền cho tổ quản lý.
KẾT LUẬN
        May mẫu rải chuyền là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong quá trình sản xuất mã hàng, nó có tính quyết định đến năng suất, chất lượng sản phẩm. Vì vậy trước khi đưa vào sản xuất hàng loạt, người cán bộ kỹ thuật phải may mẫu rải chuyền để giúp cho quá trình sản xuất được đảm bảo đúng yêu cầu của khách hàng, tăng năng suất, chất lượng trong các dây chuyền may. Chính vì vậy, quy trình may mẫu rải chuyền phải được xây dựng trên cơ sở khoa học và thực tiễn. Từ việc nghiên cứu sản phẩm mẫu, tài liệu kỹ thuật để biết được kết cấu của sản phẩm, nguyên phụ liệu sử dụng cho mã hàng, phương pháp may các cụm chi tiết, quy trình may sản phẩm một cách khoa học, hợp lý nhất cho đến việc dự kiến được thiết bị sử dụng trong mã hàng giảm thiểu được những thao tác thừa, tận dụng được tối ưu thiết bị hiện đại, ngoài ra người may mẫu rải chuyền còn có thể đưa ra cảnh báo một số lỗi có thể xảy ra và biện pháp phòng tránh trong quá trình may sản phẩm trên các chuyền để người công nhân biết cách phòng tránh, hạn chế những sai hỏng xảy ra. Bởi vậy, quy trình may mẫu rải chuyền đòi hỏi cán bộ kỹ thuật phải có những nghiên cứu kỹ, sâu, có nhiều sáng kiến, cải tiến để tận dụng tối đa nguồn lực, thiết bị giúp cho doanh nghiệp nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm một cách hiệu quả nhất.

                                                                                                  Người viết
                                                                                    Th.s Phạm Thị Minh Huyền
                                                                                     Trung tâm thực hành may

Tài liệu tham khảo