Thạc sỹ: Lò Thị Quỳnh Lan
Trường ĐH Công nghiệp Dệt May Hà Nội
1. ĐẶT VẤN ĐỀ.
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Về cách học, phải lấy tự học làm cốt”. Tự học là một thuộc tính vốn có của con người, là con đường phát triển của mỗi cá nhân, của cả dân tộc, là động lực chính của quá trình giáo dục – đào tạo. Đối với đào tạo đại học, hoạt động tự học, tự nghiên cứu của sinh viên được coi là công việc thường xuyên và tất yếu, hơn thế nữa, nó còn là yêu cầu bắt buộc và được thế hiện bằng một tỉ trọng thời lượng nhất định trong kết cấu thời lượng của học phần khi áp dụng đào tạo theo tín chỉ.
Trong quá trình học đại học của sinh viên tự học có vai trò vô cùng quan trọng. Tự học là yếu tố quyết định chất lượng học tập, chất lượng đào tạo bởi nó phát huy tính tự giác, tính tích cực chiếm lĩnh tri thức của sinh viên. Do đó, bồi dưỡng năng lực tự học cho sinh viên là một công việc có vị trí cần thiết trong các nhà trường đại học. Chỉ có tự học, tự bồi đắp tri thức bằng nhiều con đường, nhiều cách thức khác nhau mỗi sinh viên mới có thể bù đắp được những thiếu khuyết tri thức khoa học về đời sống xã hội để từ đó có được sự tự tin trong cuộc sống, công việc bằng chính năng lực toàn diện của mình. Tuy nhiên, hiện nay hoạt động tự học, tự nghiên cứu của sinh viên nói chung, trong đó có sinh viên trường Đại học Công nghiệp Dệt May chưa đạt được kết quả cao, thể hiện ở kết quả học tập còn rất khiêm tốn, chưa đáp ứng được nhu cầu đào tạo tín chỉ. Đặc biệt trong những năm học qua học phần “Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin 1”(Phần triết học Mác - Lênin)có kết quả học tập còn khá thấp.Tình trạng này do nhiều nguyên nhân, nhưng trước hết và chủ yếu do năng lực tự học của sinh viên còn hạn chế, chưa có ý thức tự giác làm bài tập đầy đủ trước khi đến lớp. Một phần do đặc thù của môn học mang tính trừu tượng, hàn lâm nên đây cũng là nguyên nhân dẫn đến việc tự học, tự nghiên cứu của sinh viên chưa đạt ở mức độ cao. Vì vậy, việc nâng cao năng lực tự học của sinh viên trong giảng dạy học phần Triết học Mác – Lênin là đòi hỏi cấp thiết đối với giáo dục đại học nói chung và sinh viên trường Đại học Công nghiệp Dệt May Hà Nội nói riêng.
2. NỘI DUNG
2.1. Tự học và năng lực tự học
Có thể hiểu, Tự học là tự mình động não, suy nghĩ sử dụng các năng lực trí tuệ (quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp...) và có khi cả cơ bắp (khi phải sử dụng công cụ) cùng các phẩm chất, động cơ, cả nhân sinh quan, thế giới quan để chiếm lĩnh một lĩnh vực hiểu biết nào đó thành sở hữu của mình và “Học, cốt lõi là tự học, là quá trình phát triển nội tại, trong đó chủ thể tự thể hiện và biến đổi mình, tự làm phong phú giá trị của mình bằng cách thu nhận, xử lý và biến đổi thông tin bên ngoài thành tri thức bên trong của mình” [7; tr64]
Vậy “Năng lực tự học” là khả năng tư duy, vận dụng kiến, vận dụng kĩ năng và những phẩm chất cần thiết trong quá trình độc lập chủ động, tự giác, sáng tạo trong học tập, khám phá và nghiên cứu nhằm nắm bắt, trau dồi, nâng cao tri thức và kĩ năng.
2.2. Sự cần thiết nâng cao năng lực tự tự học cho sinh viên trong giảng dạy học phần “Triết học Mác - Lênin” trong trường Đại học Công nghiệp Dệt May Hà Nội.
Trong phương thức đào tạo theo học chế tín chỉ, việc nâng cao năng lực tự học cho sinh viên có vai trò đặc biệt quan trọng. Đào tạo theo học chế tín chỉ có tính mềm dẻo, linh hoạt, tạo khả năng cho việc thiết kế chương trình liên thông giữa các cấp đào tạo đại học và giữa các ngành đào tạo khác nhau. Trong đó, sinh viên được chủ động thiết kế kế hoạch học tập cho mình, được quyền lựa chọn tiến độ học tập thích hợp với khả năng, sở trường và hoàn cảnh riêng của mình. Cùng với việc trao quyền chủ động cho sinh viên, học chế tín chỉ cũng đòi hỏi sinh viên chủ động trong việc học, tránh tâm lí ỷ lại, thầy ghi - trò chép như học theo hình thức niên chế. Do đó, tự học đóng vai trò quyết định đến kết quả học tập của mỗi sinh viên. Tự học, tự nghiên cứu không chỉ giúp sinh viên hiểu sâu, mở rộng, củng cố và ghi nhớ tri thức một cách vững chắc mà còn phát huy được nội lực từ chính chủ thể người học. Học phần Triết học Mác - Lênin nằm trong chương trình học ngay từ năm đầu tiên bậc học đại học, là học phần có khối lượng tri thức lớn, mang tính lí luận và trừu tượng cao. Học phần gồm những kiến thức về thế giới quan và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin đó là thế giới quan duy vật, những quy luật và nguyên lý phổ biến, vấn đề thực tiễn và con đường nhận thức chân lý; quy luật vận động và phát triển của xã hội, vấn đề giai cấp, dân tộc và con người. Từ đó có thế giới quan duy vật biện chứng và cách nhìn khoa học, khách quan đối với các vấn đề tự nhiên, xã hội, con người; hiểu được cơ sở phương pháp luận và tin tưởng vào đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước Việt Nam. Vận dụng sáng tạo trong hoạt động nhận thức và thực tiễn, rèn luyện và tu dưỡng đạo đức, đáp ứng yêu cầu của con người mới trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Quá trình học học phần còn là quá trình tự giáo dục, tự rèn luyện của sinh viên để từng bước hoàn thiện bản thân, giúp sinh viên sống có mục đích, lí tưởng, ước mơ, hoài bão. Từ đó, sinh viên sẽ thêm yêu thích môn học, có ý thức tích cực học tập, nghiên cứu môn học. Do đó, việc nâng cao năng lực tự học cho sinh viên trong dạy học học phần Triết học Mác - Lênin không chỉ giúp sinh viên hiểu đúng tinh thần, thực chất nguyên lí của chủ nghĩa Mác - Lênin, chống được xu hướng kinh viện, giáo điều mà còn rèn luyện cho sinh viên thói quen độc lập trong suy nghĩ, giải quyết vấn đề, kích thích hoạt động trí tuệ, tính tích cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên trong việc tìm kiếm, lĩnh hội và tiếp thu tri thức, từ đó hình thành được những kĩ năng cơ bản như đọc, nghiên cứu giáo trình, tài liệu; trả lời câu hỏi; giải quyết vấn đề, làm việc nhóm... Đây là những kĩ năng rất cần thiết trong học tập và trong nghề nghiệp sau này. Từ việc chủ động nắm vững tri thức, tự học giúp sinh viên có khả năng vận dụng sáng tạo những tri thức của chủ nghĩa Mác - Lênin trong học tập, trong cuộc sống của bản thân, đánh giá được tính đúng đắn của các vấn đề trong đời sống thực tiễn xã hội và nghiệp nghiệp của bản thân sau này. Như vậy, tự học giúp sinh viên tăng cường khả năng liên hệ thực tiễn, gắn lí thuyết với thực tiễn khi học tập học phần. Theo thiết kế chương trình, thời lượng dành cho học phần được phân bổ: Triết học Mác –Lênin gồm 3 tín chỉ trong đó, 30 tiết dạy học trên lớp thì có 15 tiết sinh viên thảo luận và 90 giờ sinh viên phải tự học, tự nghiên cứu. Nghĩa là, giờ tín chỉ tự học, tự nghiên cứu nhiều hơn so với học niên chế. Do đó, làm thế nào để tích cực hóa, quản lí, đánh giá được hoạt động tự học, tự nghiên cứu của sinh viên là hoạt động được đặt ra thường xuyên đối với giảng dạy học phần cũng như đối với tất cả các bài học để sinh viên tự mình bổ sung, cập nhật kiến thức, nắm bắt và xử lí thông tin, tự phát triển, hoàn thiện mình. Vì vậy, cần có những giải pháp phù hợp ngay trong quá trình giảng dạy nhằm hình thành và nâng cao năng lực tự học cho sinh viên là hết sức cần thiết.
2.3 Thực trạng năng lực tự học học phần triết học Mác-Lênin của sinh viên Đại học Công nghiệp Dệt may Hà Nội
Hiện nay sinh viên trường Đại học Công nghiệp Dệt may Hà Nội đã và đang áp dụng rất nhiều biện pháp tự học khác nhau. Một số hình thức tự học ở đây có thể là học theo nhóm, hay áp dụng theo theo hình thức học cá nhân, mỗi sinh viên luôn cố gắng tìm cho mình phương pháp tự học hiểu quả nhất.
Tuy nhiên, bên cạnh đó hoạt động tự học vẫn còn mang tính hình thức, học kiểu đối phó với các bài kiểm tra. Nhiều sinh viên chưa có thói quen chuẩn bị bài trước khi đến lớp hay giảng viên giao chủ đề thì làm qua loa cho xong không nghiên cứu kỹ vấn đề. Đặc biệt đối với học phần Triết học Mác – Lênin là môn khoa học lý luận, lượng kiến thức nhiều và trừu tượng nên việc đọc giáo trình và tìm hiểu tài liệu tham khảo là cần thiết để đạt hiệu quả cao trong học tập. Thực tế cho thấy sinh viên khi học học phần này rất lười đọc giáo trình và tìm hiểu tài liệu tham khảo nên đây là trở ngại khiến các sinh viên sợ học môn này. Đa số sinh viên chưa lập được kế hoạch tự học còn trông chờ vào sự hướng dẫn của giảng viên, họ học một cách thụ động. Vì vậy cần phải có giải pháp thiết thực để giúp sinh viên nâng cao khả năng tự học tự nghiên cứu của mình và dưới đây là những giải pháp nhằm giúp sinh viên trong việc tự học có hiệu quả.
2.2. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực tự học cho sinh viên trong giảng dạy học phần “Triết học Mác - Lênin”
2.2.1. Dạy cách đọc, nghiên cứu giáo trình
Giáo trình là tài liệu “hạt nhân”, là nguồn kiến thức chính, chủ đạo, là sự triển khai và phát triển chương trình trong quá trình dạy học. Để giảng dạy có chất lượng, giảng viên phải định hướng, dẫn dắt, gợi mở để sinh viên biết cách và thực hiện có hiệu quả việc nghiên cứu giáo trình; khai thác, phát huy được vai trò, giá trị của giáo trình trong dạy học. Sinh viên Trường đại học Công nghiệp Dệt may Hà Nội đang rơi vào tình trạng chung đó là lười đọc sách, giáo trình và lên thư viện nghiên cứu tài liệu. Đặc biệt với học phần Triết học Mác- Lênin với ngôn từ trừu tượng, khó gần, khó hiểu nó không phải là truyện trinh thám hay là tiểu thuyết lãng mạn nó là những lý luận kinh điển của các bậc tiền bối triết học. Vì thế nên sinh viên thiếu phương pháp, cách thức, kĩ năng cơ bản, cần thiết để nghiên cứu giáo trình. Đó là lực cản chủ yếu làm giảm khả năng, hiệu quả tự học, tự nghiên cứu của sinh viên. Vậy để nâng cao hiệu quả tự học, tự nghiên cứu của sinh viên, cần đặc biệt coi trọng dạy cách nghiên cứu giáo trình cho sinh viên. Giảng viên đưa ra những định hướng, dẫn dắt, gợi mở để sinh viên nghiền ngẫm, suy xét, nghiên cứu, tìm ra phương pháp, cách thức, kĩ năng tự học, tự nghiên cứu cơ bản, cần thiết để khai thác, phát huy hiệu quả giáo trình môn học. Cụ thể như:
- Hướng dẫn sinh viên nghiên cứu khái quát về chương trình khung của Bộ GD-ĐT, đề cương chi tiết môn học; về giáo trình, nội dung cơ bản và quan hệ logic của nó; mối tương quan, thống nhất và khác biệt giữa chương trình khung với giáo trình. Giá trị tích cực của hoạt động này là sinh viên hiểu được trong nghiên cứu giáo trình phải lấy chương trình làm cơ sở; nắm được nội dung cơ bản của chương trình, giáo trình và có phương pháp nghiên cứu tổng thể giáo trình.
- Hướng dẫn sinh viên nghiên cứu khái quát từng chương trong giáo trình bằng cách gợi mở, dẫn dắt để sinh viên tìm ra nội dung cốt lõi và mối quan hệ logic qua nghiên cứu các chương. Qua đó, sinh viên có cái nhìn khái quát, hệ thống; rèn luyện tư duy hệ thống, tư duy logic cho người học; đặt cơ sở cho nghiên cứu những vấn đề cụ thể trong mỗi chương.
- Hướng dẫn nghiên cứu về vấn đề cụ thể trong từng chương: sinh viên không chỉ nắm bắt được những nội dung tri thức cụ thể, mà còn nắm được phương pháp tiếp cận nó. Khi tiến hành hoạt động này, giảng viên cần chú ý bổ sung, phát triển, hoàn thiện nội dung tri thức cụ thể và phương pháp, cách thức tiếp cận nội dung tri thức trong từng chương.
- Giảng viên cần hướng dẫn sinh viên tự làm việc nhiều hơn với giáo trình: Đọc, nghiên cứu, phân tích luận điểm sau đó khái quát hóa, xác định nội dung quan trọng nhất của vấn đề, sau đó viết lại vào vở chuẩn bị bài đồng thời đánh dấu những phần chưa hiều để trao đổi với giảng viên. Tri thức học phần Triết học Mác - Lênin thường là các khái niệm, phạm trù, nguyên lí, quy luật. Do đó, giảng viên cần hướng dẫn sinh viên không chỉ đọc và nhớ được những tri thức trong giáo trình, mà quan trọng là hiểu và biết vận dụng những tri thức ấy trong cuộc sống thực tiễn cũng như ngành nghề sau này. Qua việc giảng viên hướng dẫn sinh viên đọc, nghiên cứu giáo trình sẽ dần hình thành, rèn luyện và phát triển cho sinh viên những kĩ năng quan trọng như: Tự đọc - hiểu giáo trình; tự phát hiện luận điểm; tự lập dàn ý nội dung kiến thức cơ bản; tự tìm dữ liệu quan trọng cho những nội dung kiến thức trọng tâm; trình bày một vấn đề, tập hợp tư liệu liên quan; rèn luyện khả năng tư duy logic. Qua đó, kiến thức sinh viên thu được hoàn toàn là quá trình chủ động, tự giác, tích cực.
2.2.2. Giao chủ đề cho sinh viên nghiên cứu
Đây là một trong những động lực để kích thích sinh viên tích cực tự học, tự nghiên cứu. Hệ thống bài tập xây dựng cho sinh viên trong giảng dạy học phần Triết học Mác - Lênin cần được thiết kế theo hướng: Bám sát mục tiêu đào tạo, nội dung chương trình, giáo trình môn học. Giảng viên cần chú ý đến tính định hướng hướng dẫn tự học, tự nghiên cứu qua hệ thống bài tập. Ví dụ khi dạy chương 1, phần II “Phép biện chứng duy vật”, có thể sử dụng một số bài tập áp dụng nhằm tích cực hóa hoạt động tự học của sinh viên như sau:
* Ví dụ : Giảng viên xây dựng vấn đề bằng cách đưa ra một video: “Một ngày làm việc của Chuyền trưởng may mặc” sau đó sinh viên xem để đánh giá vấn đề nghiên cứu đựa trên sự đinh hướng của giảng viên.
(https://www.youtube.com/watch?v=f21bBL3o4zQ)
Giảng viên đưa ra định hướng cho sinh viên nghiên cứu thông qua những câu hỏi cụ thể như sau:
- Thông qua video em hãy cho biết một chuyền may hoạt động như thế nào?
- Em thấy được mối liên hệ gì trong quy trình sản xuất?
- Công việc của chuyền trưởng cần những yếu tố gì? Rút ra bì học cho bản thân?
- Làm rõ luận điểm của Hồ Chí Minh: “Thống nhất giữa lí luận và thực tiễn là một nguyên tắc căn bản của chủ nghĩa Mác - Lênin. Thực tiễn không có lí luận hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng. Lí luận mà không có liên hệ với thực tiễn là lí luận suông” [1; tr 496]. Để giải quyết được những nội dung trên, sinh viên cần tìm kiếm tài liệu, vận dụng kiến thức đã học trong giáo trình để giải quyết vấn đề do giảng viên đưa ra.
Ngoài ra, giảng viên giao chủ đề cho sinh viên tự quay video để sinh viên thấy được sự liên hệ của học phần với thực tiễn. Giảng viên cần gợi mở cho sinh viên, có cơ chế kiểm tra, đánh giá một cách khách quan, minh bạch kết quả tự học, tự nghiên cứu trong giải quyết bài tập của sinh viên. Hệ thống bài tập có vai trò quan trọng trong quá trình tích cực hóa hoạt động tự học, tự nghiên cứu trong sinh viên.
2.2.3. Hướng dẫn sinh viên tìm và nghiên cứu tài liệu tham khảo.
Đọc sách cũng như nghiên cứu tài liệu là không chỉ đọc và suy nghĩ để hiểu những tri thức trong tài liệu mà còn phải nâng lên một mức cao hơn là phải suy nghĩ những điều trong sách, đưa nó vào cuộc sống để kiểm tra và qua đó phát hiện ra những vấn đề mới. Khối lượng kiến thức ở bậc đại học lớn, có đặc trưng khoa học và lí luận mang tính tổng hợp, khái quát cao. Phương pháp dạy và môi trường học tập cũng đòi hỏi nâng cao hơn về yêu cầu, tính chất, mức độ so với phổ thông. Do vậy, giảng viên hướng dẫn sinh viên tìm kiếm tài liệu, gợi ý, hướng dẫn sinh viên đọc nghiên cứu chủ yếu dựa vào khả năng tự tiếp thu và xử lí kiến thức của sinh viên đối với bài học. Việc lựa chọn đúng tài liệu cần thiết có ý nghĩa quan trọng đối với việc học tập của người học. Tài liệu học phần Triết học Mác - Lênin rất đa dạng và phú, do đó nếu không có hướng dẫn cụ thể thì sinh viên sẽ rất lúng túng trong việc tìm kiếm, lựa chọn và sử dụng tài liệu.
Vậy làm thế nào để tra cứu tài liệu nhanh nhất, chính xác, khoa học và hiệu quả thì phải thông qua các bước sau:
- Cách tiến hành tra cứu tài liệu khi học phần Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin 1.
Bước 1: Giảng viên sẽ giới thiệu tài liệu có liên quan đến học phần. Ví dụ cuốn giáo trình Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác –Lênin của nhà xuất bản Chính trị quốc gia – Nguồn sách này trên thư viện rất nhiều. Sau đó hướng dẫn sinh viên cách đọc để có hiệu quả.
Bước 2: Giảng viên hướng dẫn sinh viên tìm hiểu tài liệu có liên quan thông qua mạng xã hội internet của những trang chính thống như: Tạp chí Triết học; Tạp chí Đảng cộng Sản Việt Nam ( Phần này đã được thể hiện trong Phiếu học tập của từng tuần cho sinh viên)
Với quy trình thực hiện như trên sẽ giúp cho sinh viên lĩnh hội kiến thức môn học một cách thuận lợi, dễ dàng. Đồng thời, giảng viên khuyến khích sinh viên khi đọc giáo trình, nghiên cứu tài liệu, hãy suy nghĩ thật kĩ những gì mình thích nhất, cần thiết nhất và đặt ra những vấn đề giải quyết. Đây là bước cao nhất của quá trình sinh viên tự đọc và nghiên cứu tài liệu.
2.2.4. Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng cho sinh viên tự học, tự nghiên cứu
Vận dụng các phương pháp dạy học tích cực trong quá trình dạy học, chú trọng rèn luyện phương pháp tự học, tự nghiên cứu, tăng cường tổ chức các hoạt động học tập của sinh viên. Tăng cường lồng ghép các biện pháp kích thích tính tự học, tự nghiên cứu trong sinh viên, sử dụng các phương pháp nâng cao tính tích cực học tập của sinh viên như thảo luận, vấn đáp, nêu vấn đề. Đổi mới phương pháp dạy học, chú trọng rèn luyện phương pháp tự học, tự nghiên cứu, làm cho sinh viên có sự hấp dẫn tự nhiên với vấn đề đặt ra, có môi trường tự học, tự nghiên cứu; giảng viên có điều kiện hướng dẫn, dẫn dắt, gợi mở vấn đề; sinh viên tự lực tự học, tự nghiên cứu vấn đề đặt ra và giải quyết các tình huống đặt ra; kích thích tính độc lập suy nghĩ, trao đổi, thảo luận, tự học, tự nghiên cứu của sinh viên.
2.2.5. Kiểm tra, đánh giá năng lực tự học của sinh viên
Để việc tự học đạt kết quả cao, khâu quan trọng trong quá trình đánh giá kết quả học tập của sinh viên là hướng tới tiêu chí phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo của người học. Nội dung kiểm tra phải đảm bảo tính toàn diện về các mặt (kiến thức, kĩ năng, thái độ) thông qua khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Do đó, cần đảm bảo các yêu cầu:
- Trong hoạt động kiểm tra, đánh giá phải thực hiện một cách thống nhất, theo quy định; bám sát nội dung chương trình;
- Xây dựng hệ thống câu hỏi kiểm tra cho từng phần kiến thức cụ thể và phù hợp với đối tượng sinh viên theo từng chuyên ngành đào tạo. Giảng viên tổ chức đánh giá thông qua các hình thức:
+ Đánh giá qua quá trình học tập trên lớp, giảng viên có thể kiểm tra mức độ tiếp nhận và xử lí thông tin của người học, đưa ra những câu hỏi để sinh viên trả lời. Qua đó, giúp giảng viên có thể đánh giá được thái độ học tập, tinh thần xây dựng bài học, tham gia phát biểu ý kiến của sinh viên
+ Đánh giá qua làm việc nhóm của sinh viên: Sau mỗi chương, bài giảng viên có thể đưa ra các câu hỏi, phân chia lớp thành nhiều nhóm khác nhau. Tùy theo nội dung và yêu cầu câu hỏi, giảng viên giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm, sau đó tổ chức, hướng dẫn sinh viên trình bày, báo cáo, thảo luận các kết quả học tập;
+ Đánh giá qua bài tập lớn (tiểu luận) của sinh viên, giảng viên có thể gợi ý một số đề tài để sinh viên lựa chọn viết tiểu luận. Thông qua bài tiểu luận sẽ giúp sinh viên tiếp cận với phương pháp lập luận, chứng minh, làm sáng tỏ và mở rộng vấn đề một cách có khoa học; đồng thời rèn cho sinh viên kĩ năng tư duy logic, độc lập, sáng tạo.
3. KẾT LUẬN
Nghiên cứu định hướng sinh viên tự học, tự nghiên cứu là vấn đề quan trọng, cấp thiết trong đào tạo theo học chế tín chỉ. Đối với học phần Triết học Mác - Lênin thì việc tự học, tự nghiên cứu không chỉ tạo điều kiện cho sinh viên chiếm lĩnh được lượng tri thức lớn, đặc thù của môn học mà hơn thế còn góp phần hình thành năng lực tư duy cho sinh viên, hình thành phương pháp, thói quen học tập cơ bản, quan trọng nhất ở bậc học này, đồng thời giúp sinh viên đạt được kết quả cao trong học tập và có được những kĩ năng cần thiết cho cuộc sống.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bộ Chính trị (2007), Chỉ thị số 12-CT/TW ngày 03/05/2007 về sự tăng cường lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục quốc phòng - an ninh trong tình hình mới.
[2] Bộ GD-ĐT (2016), Giáo trình Những nguyên lí cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.
[3] Bộ GĐ-ĐT (2017), Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục quốc phòng - an ninh năm học 2017-2018 (ban hành kèm theo Công văn số 4888/BGDĐTGDQP-AN ngày 18/10/2017 của Bộ GD-ĐT).
[4] Bộ Giáo dục và đào tạo (2008), Giáo trình Triết học Mác- Lênin (Dùng cho khối ngành không chuyên), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
[5] Đặng Xuân Hải (2011), Kĩ thuật dạy học trong đào tạo theo học chế tín chỉ, NXB Bách Khoa.
[6] Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Văn kiện hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Hà Nội.
[7] Thủ tướng Chính phủ (2014), Đề án đào tạo giảng viên, giảng viên giáo dục quốc phòng và an ninh cho các trường trung học phổ thông, trung cấp chuyên nghiệp, trung cấp nghề, cao đẳng nghề và các cơ sở giáo dục đại học đến năm 2020.